Na świecie mamy coraz więcej chorób, którym nadaje się miano “choroba cywilizacyjna”. Określa ono schodzenia, które występują powszechnie, a główną przyczyną tego zjawiska jest poprzez ciągły rozwój cywilizacji. Są one niezakaźne, aczkolwiek przewlekłe i często zmagamy się z nimi do końca życia. Do nich zalicza się m.in. cukrzycę, nadciśnienie czy otyłość, a także PCOS. Czym jest ten skrót oraz dlaczego każda kobieta powinna znać to schorzenie?
Czym jest zespół policystycznych jajników?
PCOS, czyli z ang. polycystic ovary syndrome, to zespół policystycznych jajników lub inaczej określana wielotorbielowatość jajników. Stanowi zespół zaburzeń hormonalnych, przyczyniających się do braku owulacji. Szacuje się, że choroba ta dotyka nawet 15% kobiet w wieku rozrodczym. Nie jest niebezpieczna dla życia, jednak może utrudnić zajście w ciążę oraz znacząco obniżyć komfort życia. A z czego wynika pojawienie się zespołu policystycznych jajników? Głównym powodem są zaburzenia hormonalne. Przyczyniają się do zaburzeń pracy jajników, przez co ostatecznie nie dochodzi do owulacji. Samo rozpoznanie wymaga spełnienia dwóch z trzech poniższych kryteriów, które obejmują:
- zaburzenia owulacji – odnosi się do zarówno do nieregularnej, jak i rzadkiej owulacji. Uwzględnia również jej całkowity zanik,
- hiperandrogenizm – potwierdzają go objawy kliniczne lub biochemiczne wykładniki nadmiernej ilości androgenów,
- jajniki policystyczne w obrazie USG.
Pierwszym występującym objawem, który może nas zaniepokoić, jest ból. Wiele pań określa go jako pulsujący, ostry lub tępy, zlokalizowany po jednej czy też obu stronach macicy – w pobliżu jajników. Jego przewlekły charakter oraz intensywność mogą znacznie utrudnić codzienne funkcjonowanie. Oprócz tego, po czym jeszcze można poznać zespół policystycznych jajników?
Po czym poznać PCOS?
Objawy wielu chorób kobiecych znajdziemy na https://kobietaizdrowie.com.pl. W przypadku PCOS, zaburzenia owulacji oraz ból są wskaźnikiem, że coś może być nie tak z naszym cyklem miesiączkowym i warto udać się do ginekologa w celu skontrolowaniu tego. Jednak w przypadku PCOS mowa tutaj również o innych objawach, które wiążą się z tym schorzeniem. Przede wszystkim mowa tutaj o hirsutyzmie, czyli nadmiernemu owłosieniu ciała w obszarach typowo męskich, takich jak plecy, brzuch, klatka piersiowa czy górna warga. Kwestia ta dotyczy aż 60-80% chorych kobiet. Oprócz tego mogą pojawić się zmiany łojotokowe, trądzik czy przetłuszczenie się włosów. Są to względnie estetyczne objawy, jednak nie należy ich bagatelizować. Inną kwestią jest pojawiającą się otyłość centralna. Być może znamy ją pod postacią otyłości brzusznej i dotyczy 40-60% pań zmagających się z PCOS. Nie można również zapomnieć o kwestiach bezpośrednio wpływających na stan naszego zdrowia. Zespół policystycznych jajników wiąże się często z występowaniem insulinooporności, stanów przedcukrzycowych i cukrzycą. Niestety ze sobą także ryzyko występowania niekorzystnych zmian w profilu lipidowym, chorób sercowo-naczyniowych czy raka endometrium.
Na czym polega leczenie zespołu policystycznych jajników?
Zgłaszając do lekarza niepokojące objawy, najpierw prowadzi się szczegółową diagnostykę w kierunku PCOS. Jest ona przeprowadzana przez ginekologa, endokrynologa lub ginekologa-endokrynologa. A na czym polegają tego typu badania? Otóż w pierwszej kolejności zespół policystycznych jajników charakteryzuje się występowaniem licznych torbieli w jajniku oraz jego zwiększoną objętością. Jest to widoczne w czasie badania USG. Oprócz tego wykonuje się badania laboratoryjne, które uwzględniają poziom testosteronu i wolnego testosteronu. Najczęściej również sprawdza się poziom SHBG, czyli globuliny wiążącej hormony płciowe, a także poziom androstendionu, DHEAS i progesteronu. Warto również sprawdzić, a w przypadku stwierdzenia PCOS – kontrolować poziom insuliny oraz cały profil lipidowy. Mając już potwierdzoną diagnozę, lekarz może przystąpić do leczenia pacjentki z zespołem policystycznych jajników. W pierwszej kolejności zalecenia dotyczą zmiany stylu życia. Oznacza to, że należy zadbać o właściwy poziom aktywności fizycznej czy zdrowo się odżywiać. Ważna jest także dbałość o utrzymanie prawidłowej masy ciała. Następnie przechodzimy do farmakoterapii. Dzięki niej jesteśmy w stanie przywrócić równowagę w układzie hormonalnym. W tym celu wykorzystuje się antykoncepcję hormonalną, metforminę czy leki antyandrogenne.
Jaka dieta łagodzi objawy PCOS?
Dieta przy PCOS powinna być skonsultowana z dietetykiem. Wynika to z faktu, iż kieruje się licznymi zasadami, których nie do końca jesteśmy w stanie spamiętać. Odnoszą się one do unikania tłuszczów trans, przetworzonych produktów spożywczych oraz mogą:
obejmować węglowodany o niskim indeksie glikemicznym,
bazować na węglowodanach złożonych, czyli m.in. na produktach zbożowych, roślinach strączkowych czy warzywach,
wykluczać cukry proste, które znajdziemy m.in. w słodyczach i sokach owocowych,
być podzielona na małe, ale regularne posiłki, które mają dobrze zbilansowane proporcje odżywcze, a przerwy między nimi nie powinny być dłuższe, niż 3 godziny,
bazować przede wszystkim na warzywach, a owoce mogą być dodawane wyłącznie do głównych posiłków.
Zespół policystycznych jajników a ciąża
PCOS nie wyklucza ciąży, jednak należy mieć świadomość tego, że istnieje większe ryzyko poronienia lub przedwczesnego porodu. Z uwagi na to, należy zadbać o odpowiednią opiekę lekarską, a także stosować testy owulacyjne, które pomogą wskazać najlepszy moment na podjęcie próby starania się o dziecko. Pamiętajmy tutaj również o tym, aby w tym okresie unikać czynników, które mogą zaostrzyć PCOS oraz prowadzimy zdrowy styl życia. Obejmuje to m.in. dbanie o komfortowy sen i zainwestowanie w materac do spania dostępny na https://sleepinghouse.pl/!
W dzisiejszych czasach zmagamy się z plagą różnych chorób. Kobiety w wieku rozrodczym obecnie coraz częściej zmagają się z zespołem policystycznych jajników, który może prowadzić do niepłodności lub zaburzeń metabolicznych. Z uwagi na to warto posiadać podstawową wiedzę na ten temat i niezwłocznie udać się do lekarza w przypadku wystąpienia niepokojących nas objawów.
